Vlaanderenstraat in de (face)lift 1883-2003

Na de succesvolle tentoonstelling over de heraanleg van het Emile Braunplein loopt momenteel in de Bourdon Arcade in Gent een nieuwe tentoonstelling ter gelegenheid van de voltooiing van de heraanleg van de Vlaanderenstraat, onder de titel Vlaanderenstraat in de (face)lift 1883-2003. Ook deze tentoonstelling opgezet door het stadsbestuur kadert in het Liveable City-project en wordt bijgevolg gefinancierd met Europese subsidies.


Gevel van de Bourdon Arcade tijdens de tentoonstelling

Na de afbraak van het Zuidstation (in 1929) en de toename van het autoverkeer in de jaren '60 was de Gentse Vlaanderenstraat gedegradeerd tot een drukke verkeersader. Een herwaardering van deze historische boulevard naar het stadscentrum drong zich op, parallel met de recente heraanleg van het Woodrow Wilsonplein. In 1997 werd de eerste fase van de heraanleg van de Vlaanderenstraat beëindigd, namelijk het stuk tussen het Zuid en het Hippoliet Lippensplein. In 2003 werd het resterende stuk tussen het Lippensplein en het Lieven Bauwenspein voltooid. Het standbeeld van Lieven Bauwens werd grondig gerestaureerd en een ietsje verplaatst, het bestratingsmateriaal accentueert de historische as van de grote boulevards, imposante palen met indirecte verlichting creëren een 'boulevardeffect' (conform het lichtplan van de stad Gent). Ook De Lijn werkte mee en renoveerde o.a. de tramperrons. Daarnaast heeft er een grondige en algemene renovatie van de waardevolle gebouwen plaats. De stad Gent subsidieert gevelrenovaties. Ook zonder subsidieaanvraag voeren tal van handelaars en pandeigenaars werken uit.

Een brokje geschiedenis

In 1837 kwam er een eerste treinverbinding tot stand die Gent aandeed. In 1850 werd het Zuidstation gebouwd aan deze halte. Naar het einde van de 19de eeuw maakte het Haussmanisme in de meeste Europese steden opgang, ook in Gent. Dat kwam erop neer dat men, in navolging van het Parijs onder Napoleon III en zijn architect Haussman, het middeleeuwse stratenpatroon wilde vervangen door brede boulevards en ruime pleinen. In Gent zetten ingenieur Edouard Zollikofer en architect Edmond De Vigne een groots stadsvernieuwingsproject op, het zogenaamde Zollikofer-De Vigneplan, dat de aanleg van een directe verbinding tussen het Zuidstation en het stadscentrum inhield via een centrale as: de Vlaanderenstraat, die vanaf de Nederschelde (die overwelfd zou worden tot de Brabantdam) zou splitsen in de Henegouwenstraat en de Limburgstraat. Op de overwelving zou een nieuw plein komen, het François Laurentplein, dat zou eindigen in een rond punt: het Lieven Bauwensplein.

Aanvankelijk stond het Gentse stadsbestuur afwijzend tegenover dit plan. Gevaar voor epidemieën in de Nederscheldewijk, een van de meest onhygiënische arbeidersbuurten van Gent, deed het stadsbestuur van gedacht veranderen; in 1881 ging het akkoord met de uitvoering van het Zollikofer-De Vigneplan, waarvoor de Nederscheldewijk van de kaart werd geveegd: 950 arbeidershuizen in de wijk werden gesloopt, waardoor 3.000 arbeiders zich ongecontroleerd over de stad verspreidden. De bekende Gentse volkszanger Karel Waeri (1842-1898) maakte een protestlied over deze uitdrijving van de bewoners van de Nederscheldewijk.

De werken i.v.m. het stadsvernieuwingsplan vonden plaats van 1883 tot 1889. In 1883 werd de straatbedding van de Vlaanderenstraat getrokken en de Kuiperskaai opgetrokken. In 1884 werd de Nederschelde overwelfd en de Limburgstraat aangelegd. In 1887 volgde de Henegouwenstraat. Op 13 juli 1885 werd het standbeeld van Lieven Bauwens plechtig ingehuldigd. In 1889 werd het Zollikofer-De Vigneplan voltooid.

Een prestigeuze wijk verrees in de nieuw aangelegde boulevards, toonbeeld van de zucht naar pracht en praal van de Gentse bourgeoisie. Dikwijls overtroffen prestigieuze gebouwen in de typische 19de eeuwse neo-stijlen de stedelijke bouwvoorschriften (een minimum breedte van 5 meter en een minimum hoogte van 12 meter). Dit werd in de hand gewerkt door de Compagnie Immobiliére de Belgique, die de bouwgronden verkocht. De Vlaanderenstraat werd een belangrijke commerciële as met tal van nieuwe hotels en koffiehuizen.

De tentoonstelling

De tentoonstelling rond de heraanleg van de Vlaanderenstraat loopt nog tot en met zondag 11 januari 2004 en is gratis toegankelijk. Elke zondag is er in principe om 15u00 een gratis gidsbeurt met bezoek aan de Vlaanderenstraat.

Openingsuren zijn maandag tot vrijdag van 13u tot 17u en zaterdag en zondag van 11u tot 17u. Gesloten op 31 december, 1 en 2 januari.

Nog vermeldenswaard is dat de plaatselijke dekenij Geeraard Duivel een wedstrijd met leuke prijzen rond de tentoonstelling georganiseerd heeft.

Peter Vandenabeele

Rode loper voor fietsers nu!

Onder de slogan ‘Rode Loper voor fietsers NU’ voert PREGO Gent-Eeklo in januari actie voor een fietsvriendelijker Gent. Hoewel mobiliteit een belangrijke beleidsprioriteit is voor het stadsbestuur, blijft fietsen in Gent, vooral in de studentenwijk, een hachelijke onderneming.

Daarom wil Prego Gent-Eeklo nu met een opvallende affiche, een petitie en een brief aan de schepen het tij keren. In de brief, die inmiddels reeds door meer dan 150 Gentse studenten werd ondertekend, vraagt PREGO Gent-Eeklo enerzijds dat zo snel mogelijk werk wordt gemaakt van de uitvoering van het Verkeersleefbaarheidsplan Ekkergem-Coupure-St-Pietersplein, en anderzijds dat bij die uitvoering meer aandacht gaat naar fietsers dan oorspronkelijk voorzien. We stellen immers vast dat op heden te weinig initiatieven gepland zijn die de situatie van de fietser echt veiliger en comfortabeler maken.


Affiche van de Prego-campagne

Prego-Gent-Eeklo wil meer bepaald dat op de as Overpoortstraat-St-Pietersnieuwstraat een rode fietsstrook komt in stadinwaartse richting, dat diezelfde strook voorzien wordt op de as Van Hulthemstraat-Delvauxstraat in staduitwaartse richting en dat de as Nederkouter- Kortrijksepoorstraat wordt opengesteld voor fietsers in beide richtingen.

Voor het begin van de gemeenteraadzitting van 26 januari zal een delegatie van Prego Gent-Eeklo de brief en de petitie uiteindelijk overhandigen aan de Gentse Schepen van Mobiliteit Karin Temmerman.

Wil je alle details over onze voorstellen erop nalezen, of de actie mee ondersteunen door ook jouw naam aan de petitie toe te voegen, surf dan als de bliksem naar www.petitiononline.com/prego/petition.html, en draag je steentje bij tot een fietsvriendelijker Gent!

Meer info: Jonas Dutordoir

Derde algemene ledenvergadering van Spirit Gent

Donderdagavond 18 december 2003 had in de bovenzaal van café Bridge aan het Sint-Baafsplein de derde algemene ledenvergadering van Spirit voor Gent plaats onder het motto Jouw stem in het kapittel. De statuten van Spirit bepalen dat er jaarlijks zo'n lokale algemene ledenvergadering georganiseerd moet worden. Een dertigtal leden waren present. Bij de verontschuldigingen noteerden we vooral mandataris Annelies Storms, wier aanwezigheid in de Kamer vereist was voor de stemming over de fiscale amnestie.


Coördinator Frank Bombeke en Vlaams parlementslid Jan Roegiers zaten de algemene ledenvergadering voor tegen de achtergrond van de feestverlichting van café Bridge en de kerstmartkt op het Sint-Baafsplein

Na een welkomstwoord van coördinator Frank Bombeke, lichtte Vlaams parlementslid Jan Roegiers zijn parlementaire werkzaamheden toe. Hij somde de commissies waarvan hij deel uitmaakt op. Aan de hand van het letterwoord van Spirit wijdde hij uit over de voornaamste parlementaire initiatieven die hij genomen heeft. Hierbij had hij vooral aandacht voor zijn voorstel i.v.m. het oprichten van een vredesinstituut (onder de noemer 'internationaal') en zijn voorstel voor samenwerking tussen VRT en VTM bij de realisatie van een sportzender (in de rubriek 'toekomstgericht'), dat ondertussen instemming gevonden heeft bij de beleidsverantwoordelijken.

Daarna had Jan het over wat Spirit de voorbije 4-5 jaar in de Vlaamse regering gerealiseerd heeft. Als positief zag hij vooral de talrijke initiatieven van Bert Anciaux en zijn opvolger Paul Van Grembergen in de culturele en de jeugdsector. In de sector binnenlands bestuur roemde hij de hervorming van de fondsen en de initiatieven rond stedenbeleid. Recent nog werd het witboek stedenbeleid voorgesteld. Helaas zal het ontwerp van gemeentedecreet door politieke onenigheid wellicht niet meer tijdens deze legislatuur goedgekeurd kunnen worden door het Vlaams Parlement. Jan concludeerde dat Spirit een waardige regeringspartner geweest is en dan ook vragende partij is voor een tweede legislatuur.

Uit de zaal kwamen o.a. vragen over de financiële toestand van Vlaanderen en de politieke gevolgen daarvan, hoe Spirit aankijkt tegen belastingverlaging en wat nog het verschil uitmaakt tussen SP.a en Spirit. Op deze laatste vraag antwoordde Jan dat beide partijen het voor ca. 80% eens zijn en dat het verschil vooral neerkomt op een mentaliteitskwestie (bvb. wat het aanleunen bij een zuil of de perceptie van de vakbonden betreft, al is ook de SP.a hier in evolutie).

Jan Roegiers kondigde het Spirit-congres van 19 en 20 maart 2004 aan, dat plaats zal hebben in Gent en dat hij zelf zal voorzitten. Tijdens een aantal brainstormsessies wordt dit congres, waaruit het verkiezingsprogramma moet voortkomen, voorbereid. Tot slot verwacht Jan in januari duidelijkheid over de kieskringen voor de Vlaamse verkiezingen en zijn eigen kandidatuur daarvoor.

Coördinator Frank Bombeke lichtte na de pauze de uitbreiding van het bestuur en de nieuwe functies daarin toe. Penningmeester Koenraad De Vijlder bracht verslag uit over de financiën van Spirit voor Gent. Philippe Vermeulen stelde zijn werkgroep Ruimte voor, die recent zeer bedrijvig was met een bomenwandeling en een reeks voorstellen i.v.m. de heraanleg van het Zuidpark. Als gevolg van het bomendossier maken twee Gentse sites kans op bescherming.

Jonas Dutordoir stelde Prego-Gent voor. Deze lokale jongerengroepering werd pas recent opgericht. Onmiddellijk staat er al een eerste actie op stapel: Rode Loper voor Fietsers, nu! Een actie in het kader van het Gentse mobiliteitsplan, waarover later meer.

Tot slot werd de Gentse nieuwjaarsreceptie van 18 januari aangekondigd. De bestuursploeg kijkt tevreden terug op deze algemene ledenvergadering.


Het bestuur van Spirit Gent op retraite in Het Reigersnest (Koksijde), september 2003

Peter Vandenabeele